Moshe Feldenkrais

I believe that the unity of mind and body is an objective reality. They are not just parts somehow related to each other, but an inseparable whole while functioning. A brain without a body could not think.
Moshe Feldenkrais

Moshe Feldenkrais (1904-1984) werd geboren in de Oekraïne en emigreerde op jonge leeftijd naar Israël. In de jaren dertig ging hij naar Parijs om zijn ingenieursstudie machinebouw en electrotechniek te voltooien en te promoveren in de toegepaste fysica. Tijdens de tweede wereldoorlog week hij uit naar Engeland waar hij onderzoeker was bij de marine. In 1951 keerde hij terug naar Israël, waar hij de rest van zijn leven woonde.
Feldenkrais was een enthousiaste voetballer en judoka. Hij studeerde judo bij Jigoro Kano, de oprichter van judo, was in 1936 een van de eerste Europeanen met een zwarte band en richtte met enkele anderen de eerste Europese Judoschool in Parijs op. Een ernstige en langdurige knieblessure leidde hem op het pad waaruit zijn methode groeide. Uiteindelijk verliet hij de wetenschappen en legde zich fulltime toe op het ontwikkelen van die methode en het werken met mensen. Dit werd zijn levenswerk.

Feldenkrais combineert in zijn methode de gedetaillerde blik van de onderzoeker met een grote dosis nieuwsgierigheid. Door zijn contact met judo had hij bovendien een blik gekregen op een andere manier naar het leven kijken dan de westerse, waardoor zijn denkveld werd verbreed. Zijn hele leven is hij uitgegaan van de vraag: “Hoe beweegt het?”, om vervolgens te vragen: “Hoe zou het ook kunnen bewegen?”  Het gaat over de eenheid van bewegen, denken, voelen en waarnemen.

Bij zijn eigen knie had dit tot gevolg dat hij hem weliswaar niet kon genezen in de traditionele zin van het woord, maar dat hij wel leerde bewegen zonder dat de blessure een obstakel was. Zelfs judo werd voor hem weer mogelijk.

Hij concludeerde hieruit dat ook als de structuur niet kan veranderen de functie wel kan verbeteren, en dat daar dus de aandacht op gericht dient te worden. Hij kwam ook tot het inzicht dat er niet zoiets bestaat als een ‘goede’ of  ‘foute’ beweging. Op een creatieve manier met zogenaamde ‘fouten’ omgaan, gaat bij Feldenkrais zover dat hij goed en fout simpelweg beschouwd als twee uit vele mogelijkheden, afhankelijk van de gevraagde functie en de omstandigheden. Hoe meer mogelijkheden er op elk moment zijn, des te beter. Hiermee streeft Feldenkrais het vrijmaken van fysieke en ook mentale en emotionele patronen na, om te komen tot meer gratie en gemak in het gehele wezen van de mens.

De Feldenkrais Methode is een vorm van ervaringsgericht en onderzoekend leren met een grote dosis nieuwsgierigheid. Feldenkrais combineert in zijn werk Westerse fysica met Oosterse vechtkunsten, iets wat in onze tijd niet zo vreemd is, maar in de jaren waarin hij zijn werk ontwikkelde nog heel nieuw. Zijn werk werd gevoed door contact met andere (bewegings)pioniers uit zijn tijd (met name Heinrich Jacoby, musicus) ,  de senso-motorische ontwikkeling van het kind,  anatomie, gedragsfysiologie en bio-mechanica.

Moshe Feldenkrais werd internationaal bekend door zijn werk met musici, atleten, acteurs, dansers en kinderen en volwassenen met uiteenlopende fysieke en neurologische beperkingen.
In de latere jaren van zijn leven begon hij anderen te onderwijzen in zijn methode. Zijn huis werd een plek waar mensen vanuit de hele wereld bij elkaar kwamen, ofwel om te leren ofwel om hulp te zoeken bij problemen.

Feldenkrais schreef diverse boeken over de Feldenkraismethode en judo.
Zijn  eerste boek Body and mature behavior verscheen in 1949.
Het boek Awareness Through Movement is in het Nederlands vertaald als Bewustwording Door Beweging.

Meer informatie over Feldenkrais en zijn Methode:
de Nederlandse Feldenkrais Vereniging
The International Feldenkrais Federation (IFF)